سه واژه گذر نامه، پاسپورت و ویزا از مهمترین مفاهیم در سفر‌های خارجی محسوب می‌شوند، ولی معمولا مفهوم آنها با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شود.
پاسپورت چیست؟
گذرنامه یا پاسپورت نوعی شناسنامه بین‌المللی است که دولت‌ها برای سفر یا اقامت اتباع کشور خود در خارج از مرز‌هایشان صادر می‌کنند. به عبارت دیگر، پاسپورت سندی است که نشان دهنده مجوز خروج شهروندان از کشور است و مدرکی دال بر حقوق و امنیت شخص در قلمرو کشورهای دیگر محسوب می‌شود. در واقع اولین قدم برای خروج از کشور و خروج از مرز، داشتن پاسپورت یا گذرنامه است.
در اغلب کشورها پاسپورت به شکل دفترچهای کوچک است که رنگ مخصوص به خود را دارد و نام کشور روی آن درج شده است. برای مثال پاسپورت کشور ما زرشکی رنگ است و نام جمهوری اسلامی ایران به فارسی و لاتین و به رنگ طلایی روی آن نوشته شده است.
پاسپورتها در رنکینگ‌های مختلفی قرار دارند و از اعتبار متفاوتی برخوردار هستند. به عنوان مثال پاسپورت کشور سنگاپور و ژاپن جزو پاسپورت‌های قوی جهان هستند که با دارا بودن آن فرد دارای امتیازات فوق‌العاده‌ای خواهد شد. پاسپورتها دارای اعتبار مشخصی هستند، مثلا پاسپورت ایران اعتبار 5 ساله و پاسپورت کشور کانادا دارای اعتبار 10 ساله است. پس از اتمام مدت اعتبار پاسپورت باید نسبت به تمدید آن اقدام نمایید.
انواع پاسپورت
پاسپورت عادی: گذرنامه عادی‌ای است که برای افراد معمولی و شهروندان دارای شغل عمومی صادر می‌شود و برای انواع ویزای توریستی، کاری و تحصیلی مورد استفاده است.
پاسپورت خدمت: این نوع پاسپورت مختص افرادا عالی مقام دولت ها و ماموریت‌های کاری در خارج از کشور صادر شده و به پاسپورت سیاسی شباهت دارد.
پاسپورت سیاسی: این پاسپورت برای افراد سیاسی کشور مانند رئیس جمهور، معاون رئیس جمهور، وزراء، رئیس ارگانها و سازمانها و همسران آنها و بر لسلس حکم رئیس جمهور صادر می‌شود که دارای مزایایی مانند سرعت بالای رسیدگی و ارزیابی به پرونده فرد متقاضی است.
ویزا
ویزا که روادید نیز نامیده می‌شود، سندی است که توسط نمایندگان قانونی دولت هر کشور مانند سفارتخانه یا کنسولگری برای شهروندان سایر کشورها صادر می‌شود و طبق آن درخواست اتباع خارجی برای ورود، عبور یا اقامت در کشور متبوع آن سفارت به تایید رسیده است. همچنین، صدور ویزا از جانب سفارتخانه‌ها یا کنسولگری ها منوط به ارائه مدارک و پرداخت وجه به منظور بررسی درخواست متقاضی است. ویزا معمولا به صورت الکترونیکی به گذرنامه شما اضافه می‌شود یا ممکن است به صورت برگه‌ای جدا به فرد متقاضی داده شود.
انواع ویزا
ویزای توریستی: ویزای توریستی با هدف گردشگری و برای مدت کوتاهی صادر می‌شود، این ویزا مختص افرادی است که با هدف تفریح و گردشگری سفر می‌کنند.
ویزای تجاری: ویزای تجاری مناسب برای افرادی است که با هدف تجارت و سرمایه‌گذاری وارد کشور دیگری می‌شوند.
ویزای ملاقات با اقوام و دوستان: فردی که قصد دیدار با اقوام یا خانواده خود را دارد باید این شکل از ویزا را دریافت نماید. در دریافت این نوع از ویزا دارا بودن دعوتنامه از طرف خانواده فرد متقاضی تاثیر بسزایی در ویزا شدن وی دارد.
ویزای درمانی یا پزشکی: افرادی که به قصد درمان وارد کشوری دیگر می‌شوند ملزم به دریافت ویزای درمانی هستند، برای دریافت این نوع ویزا فرد متقاضی باید مدارک و پرونده پزشکی خود همراه با سایر مدارک خواسته شده را جمع‌آوری کرده و ارائه دهد.
ویزای کاری: برای دریافت ویزای کاری فرد متقاضی باید از یک کارفرمای خارجی دعوتنامه دریافت کند و سپس با جمع آوری سایر مدارک قدام به اخذ ویزای کاری نماید.
ویزای ترانزیت: نوعی از ویزای کوتاه مدت است که با هدف عبور از مرز یک کشور برای رسیدن به کشوری دیگر صادر می‌شود.
نکته:
- پاسپورت یک سند شناسایی بین‌المللی است، اما ویزا مجوز و تاییدیه ورود به یک کشور دیگر است که در پاسپورت درج می‌شود.
- لازمه ی دریافت ویزا پاسپورت است. یعنی بدون داشتن پاسپورت شما نمی‌توانید ویزا دریافت کنید.
- گاهی پاسپورت یک کشور به قدری قوی است که شما برای ورود به کشورهای دیگر نیاز به دریافت ویزا ندارید. مثلا با دارا بودن پاسپورت آمریکا، بدون نیاز به اخذ ویزا می‌توانید به 184 کشور دنیا سفر کنید.
